Šta je nasilje u porodici?

Ko su članovi porodice?

Članovima porodice se smatraju supružnici ili bivši supružnici, deca, roditelji i ostali krvni srodnici, lica u tazbinskom ili adoptivnom svojstvu, lica koja žive ili su živela u istom porodičnom odmaćinstvu, vanračni partneri ili bivši vanrbračni partneri, lica koja su međusobno bila ili su još uvek u emotivnoj ili seksualnoj vezi, odnosno lica koja imaju zajedničko dete ili je ono na putu da bude rođeno.

Šta kaže zakon?

Član 3. stav 3. Zakona o sprečavanju nasilja u porodici pod pojmom “Nasilje u porodici” podrazumeva akt fizičkog, seksualnog, psihičkog ili ekonomskog nasilja učinioca prema licu sa kojim se učinilac nalazi u sadašnjem ili ranijem bračnom ili vanbračnom ili partnerskom odnosu ili prema licu sa kojim je krvni srodnik u pravoj liniji, a u pobočnoj liniji do drugog stepena ili sa kojim je srodnik po tazbini do drugog stepena ili kome je usvojitelj, usvojenik, hranjenik ili hranitelj ili prema drugom licu sa kojim živi ili je živeo u zajedničkom domaćinstvu. Prema Porodičnom zakonu, nasilje u porodici, je ponašanje kojim jedan član porodice ugrožava telesni integritet, duševno zdravlje ili spokojstvo drugog člana porodice.

Oblici nasilja u porodici

Psihičko nasilje/emocionalno nasilje je najrasprostranjeniji vid nasilja i najčešće prati druge oblike nasilja, a kada se javlja izolovano obuhvata pretnje, zabrane, ograničavanje aktivnosti ili kretanja pod pretnjom, ucenjivanje, zastrašivanje, omalovažavanje, ponižavanje.

Psihološko nasilje je više od jedne rasprave, ono se dešava duži vremenski period tokom kojeg nasilnik kontoliše ženu i urušava njeno samopouzdanje, mentalno zdravlje i proizvodi osećaj straha i nesigurnosti.

Fizičko nasilje je fizička aktivnost kojom se drugoj osobi narušava njen telesni integritet (od čupanja za kosu, udaranja, guranja, šamaranja, šutiranja do nanošenja lakših ili težih telesnih povreda, davljenje, nanošenje opekotina, sprečavanje da žrtva napusti stan, prisiljavanje na upotrebu droge i alkohola). Služi uspostavljanju kontrole na žrtvom.

Oblici nasilja u porodici

Seksualno nasilje obuhvata sve aktivnosti od seksualnog uznemiravanja na bilo koji način, seksualne zloupotrebe, prisiljavanje na seksualne aktivnosti (čak i kada su osobe u braku). Zakon ne prepoznaje silovanje u braku. Seksualno nasilje je svaki neželjeni seksualni čin ili pokušaj uključivanja u seksualni čin putem fizičkog, psihološkog ili emocionalnog zastrašivanja, npr. govoreći “da me voliš, imala bi seks sa mnom”.

Razlika između udvaranja i seksualnog uznemiravanja apsolutno postoji! Muškarci definitivno znaju gde je granica. Kada komunikacija nije dvosmerna, kada žena pokaže da joj nije prijatno, kada ne odgovara na poruke ili odbije piće, to je trenutak kada treba da se zna da se sa udvaranja prelazi na neki vid uznemiravanja.

Ekonomsko nasilje je uskraćivanje finsnsijskih sredstava, manipulisanje i stavljanje partnera ili dece u zavisničku poziciju u odnosu na obezbeđivanje, ponekad i elementarnih životnih potreba. Sprečavanje žrtve da se zaposli ili zadrži posao čak I u slučjevima kada je žrtva ekonomski stabilnija od nasilnika. Zanemarivanje – obuhvata vid pasivnog nasilja koji se izjednačava sa zlostavljanjem.

Femicid je ubistvo žene od strane muškarca, motivisano mržnjom, osećajem nadmoći i vlasništva.

Bilo ko može biti zlostavljač, upravo kao i što se bilo ko može pronaći u ulozi žrtve.

Nasilje nije privatna stvar, već društveni problem. Nasilje nad ženama predstavlja društveni problem kojim se direktno povređuju ljudska prava. Nasilje nad ženama je obično posledica neravnopravnih odnosa moći između muškarca i žene, a koje utvrđuju patrijarhalne strukture. Patrijarhalna svest ne dozvoljava da se postigne rodna ravnopravnost.

Cilj nasilnika je KONTROLA I MOĆ nad ženom. Ono što razlikuje nasilje u porodici od drugih oblika nasilja je činjenica da su nasilnik i žrtva u bliskom odnosu. Nasilnik kontroliše žrtvu posebnim odnosom moći koju ima nad njom. Nasilje ostavlja posledice na psihički, fizički i seksualni integitet žena, čineći ih višestruko diskriminisanim, na osnovu pola i porekla.

Upravo zbog bliskog odnosa, kao i moći i uticaja koju nasilnik ima nad žrtvom, često se žrtva ustručava da prijavi nasilnika. Nasilje može prijaviti žrtva lično, član njene porodice, komšija, kolega, prijatelj i bilo koje drugo lice.